KVALITET I PRAVILA RADA EVROPSKE STATISTIKE

Prema Zakonu o statistici Federacije Bosne i Hercegovine i na osnovu značaja statistike BiH,  Federalni zavod za statistiku ima obavezu da obezbjeđuje kvalitetne statističke podatke. Kodeks rada Evropske statistike takođe određuje kvalitet statističkih podataka.

Implementacija Kodeksa prakse evropske statistike u Federalnom zavodu za statistiku – samoprocjena i buduće aktivnosti

15 principa i mjerljivih indikatora, ima dvostruku svrhu. Sa jedne strane, unapređuje vjeru i povjerenje u statističke organe tako što predlaže određene institucionalne i organizacione aranžmane, a s druge strane jača kvalitet statističkih podataka koje ti organi proizvode i diseminiraju jer promoviše koherentnu primjenu najboljih međunarodnih principa, metoda i praksi od strane svih proizvođača zvanične statistike u Evropi.

Pravila rada su namjenjena i treba da ih primjenjuju sljedeće institucije:

Državna vlast (tj. Vlade, Ministarstva, Komisija, Savjet) – da im se daju smjernice tako da njihove statističke usluge budu profesionalno organizovane i sa dovoljno resursa da mogu da proizvedu pouzdanu Evropsku statistiku na način koji garantuje nepristrasnost, integritet i pouzdanost;

Statistički organi i zaposleni –  da im se da jasna referentna tačka statističkih principa, vrijednost, najbolje pocedure koje se koriste za proizvodnju i diseminaciju visokokvalitetne i harmonizirane Evropske statistike.

Principi sadrµani u Pravilima rada Evropske statistike, grupisani su u tri dijela:

PRINCIPI
Institucionalno okruženje:
Profesionalna nezavisnost

Mandat za prikupljanje podataka

Adekvatnost resursa

Obavezujući kvalitet

Statistička povjerljivost

Nepristrasnost i objektivnost
Statistički procesi:
Dobra metodologija

Odgovarajuće statističke procedure

Racionalna opterećenost respondenata

Efikasno korišćenje sredstava

 

Statistički rezultati:
Relevantnost

Tačnost i pouzdanost

Pravovremenost i preciznost

Koherentnost i uporedivost

Dostupnost i jasnoća

 

Princip 1: PROFESIONALNA NEZAVISNOST  – Profesionalna nezavisnost statističkih službi od drugih političkih, zakonodavnih ili upravnih organa, kao i od privatnog sektora, osigurava kredibilitet Evropske statistike.

Princip 2: MANDAT ZA PRIKUPLJANJE PODATAKA – Statistički organi moraju imati jasan zakonom određen mandat  za prikupljanje informacija za potrebe Evropske statistike. Upravni organi, preduzeća, domaćinstva i javnost generalno, moraju po zakonu imati obavezu da omoguće pristup ili da dostavljaju podatke za potrebe Evropske statistike, a na zahtjev statističkih organa.

Princip 3: ADEKVATNOST RESURSA – Resursi koji su na raspolaganju statističkim organima moraju biti dovoljni da zadovolje zahtjeve Evropske statistike.

Princip 4: OBAVEZUJUĆI KVALITET – Sve zemlje članice Evropskog statističkog sistema (ESS) preuzimaju obavezu da rade i sarađuju u skladu sa principima utvrđenim u Deklaraciji o kvalitetu Evropskog statističkog sistema.

Princip 5: STATISTIČKA POVJERLJIVOST – Mora se apsolutno garantovati privatnost davaoca podataka (domaćinstva, preduzeća, uprave i drugi učesnici), povjerljivost informacija koje oni daju i koje se koriste za statističke potrebe.

Princip 6: NEPRISTRASNOST I OBJEKTIVNOST – Statistički organi moraju proizvoditi i diseminirati Evropsku statistiku, poštujući  nezavisnost, na objektivan, profesionalan i transparentan način, gdje se svi korisnici tretiraju jednako.

Princip 7: DOBRA METODOLOGIJA – Kvalitetna statistika zasniva se na dobroj metodologiji. Ovo traµi adekvatne instrumente, procedure  i ekspertizu.

Princip 8: ODGOVARAJUĆE STATISTIČKE PROCEDURE – Odgovarajuće statističke procedure, primjenjene  od faze  prikupljanja podataka do procjene podataka, moraju biti osnova kvalitetne statistike.

Princip 9: RACIONALNA OPTEREĆENOST RESPONDENATA – Opterećenje respondenata mora odgovarati potrebama korisnika. Opterećenje na respondente ne smije biti preveliko. Statistički organ prati stepen opterećenja na respondente i  određuje plan smanjenja opterećenja tokom vremena.

Princip 10:  EFIKASNO KORIŠĆENJE SREDSTAVA – Sredstva se moraju efikasno koristiti.

Princip 11: RELEVANTNOST – Evropska statistika mora zadovoljiti potrebe korisnika.

Princip 12: TAČNOST I POUZDANOST – Evropska statistika mora tačno i pouzdano odraµavati realnost.

Princip 13: PRAVOVREMENOST I PRECIZNOST – Evropska statistika  mora da se diseminira pravovremeno i precizno.

Princip 14: KOHERENTNOST I UPOREDIVOST – Evropska statistika mora da bude vremenski konzistentna i uporediva između regiona i zemalja; mora da omogući kombinovanje i zejedničko korišćenje podataka iz različitih izvora.

Princip 15: DOSTUPNOST I JASNOĆA – Evropska statistika mora da bude predstavljena na jasan i razumljiv način, diseminirana na prihvatljiv i odgovarajući način, raspoloživa i dostupna na nepristrasnoj osnovi sa pratećim meta podacima i uputstvima.